بررسی و تبیین عوامل مؤثر در ایجاد و استمرار بحران سوریه برمبنای مدل پژوهشی برچر

بحران سیاسی کشور سوریه، یکی از پیجیده‌ترین بحران‌های منطقه‌ای چند دهه اخیر است که در جریان آن، علاوه‌بر عوامل داخلی، عوامل و بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای نیز براساس راهبردها و منافع ملی خود نقش‌هایی گوناگون را در فرایند این بحران اعمال‌می‌کنند؛ این  در حالی است که شناخت عوامل و بازیگران مؤثر در هر بحرانی، مهم‌ترین نقش را در تبیین آن بحران و کشف راه‌های پایان‌دادن به آن برعهده‌دارند؛ براساس این، پرسش اصلی نوشتار حاضر، این است که «مهم‌ترین عوامل و بازیگران زمینه‌ساز، استمراربخش و تشدیدکننده بحران سوریه چه بوده‌اند؟». یافته‌های مقاله که با رویکرد تحلیلی- تبیینی و با روش مطالعه موردی و متکی به مدل پژوهشی برچر (که با نمایشی از ترکیب مراحل بحران و عوامل و علل ایجادکننده و تشدیدکننده آن) برای تبیین بحران در قالب چهار مرحله تعیین‌کننده «ایجاد، گسترش، کاهش و پیامد» می‌کوشد و همچنین با اتکا بر داده‌های کتابخانه­ای درخصوص مهم‌ترین عوامل زمینه‌ساز و تشدیدکننده بحران سوریه به‌دست‌آمده‌است، از آن، حاکی است که «قطب‌بندی و چندمرکزی‌بودن بحران سوریه، بین‌المللی‌شدن گستره نفوذ این بحران، تعارض مستمر و طولانی‌مدت، چنددستگی اقلیت‌های قومی، نظام سیاسی غیرقابل‌انعطاف و دخالت گسترده بازیگران دولتی خارجی» ازجمله مهم‌ترین عوامل زمینه‌ساز و تشدیدکننده بحران سوریه هستند؛ درنتیجه، با وجود این عوامل پیچیده داخلی و بین‌المللی به‌نظرنمی‌رسد که شرایط مناسب برای پایان بحران سوریه در کوتاه‌مدت، فراهم باشد ولی درصورتی‌که طرف‌های مخاصمه به حل بحران، مایل باشند، می‌توانند با ایجاد ترتیب‌های امنیتی جدید در منطقه، میزان حضور و نفوذ خود را بازتعریف‌کرده، سازوکارهای (مکانیسم‌های) سیاسی مناسب را برای همزیستی مسالمت‌آمیز پیداکنند